ریخت و کالبد شناسی کرم خاکی 

    بدن کرم خاکی استوانه ای و در دو انتها نازک است .

سطح شکمی پهن و رنگ پریده است ولی سطح پشتی تیره تر است .

بدن یک کرم بالغ از 80 تا 100 حلقه تشکیل شده .

هرچند که کرم خاکی سر چندان مشخصی ندارد ، دهان آن در حلقه اول قرار دارد .

مخرج کرم خاکی بیضی شکل و به طور عمودی در حلقه آخر قرار دارد .

در هر حلقه از بدن کرم به جز حلقه اول و حلقه آخر ، 4 جفت تار موی ابریشم مانند وجود دارد . هر تار عبارت از یک میله کیتینی نوک تیز است که در یک کیسه اپیدرمی مخصوص واقع در درون دیواره بدن جای گرفته است .

کرم می تواند به وسیله ماهیچه های منقبض کننده ، تار را در هر جهت حرکت داده و یا جلو و عقب بکشد .

این تارها در زمانی که کرم در سوراخش قرار دارد و یا روی زمین حرکت می کند مانند گیره یا میخ عمل می نماید .

    دستگاه گوارش کرم خاکی از قسمت های زیر تشکیل گردیده :

1 – دهان و حفره دهانی که در حلقه های 1 تا 3 امتداد دارد .

2 – حلق که در حلقه های 4 و 5 است و باعث نرم شدن غذا می شود .

3 – مری که در حلقه های 6 تا 14 کشیده شده و دارای سه جفت غده های آهکی برای خنثی نمودن اسیدهای آلی موجود در غذای خورده شده است .

4 – چینه دان بزرگ با دیواره نازک که وظیفه ذخیره غذا را دارد .

5 – سنگدان در حلقه های 17 تا 18 بوده و دارای دیواره های عضلانی ضخیم و محکم با لایه داخلی از کوتیکول است . غذای انبار شده در چینه دان به کمک سنگ ریزه های موجود در سنگ دان عضلانی تکه تکه و خرد می شود .

6 – روده که تا مخرج ادامه دارد و جایگاه جذب مواد گوارش یافته است .

7 – مخرج .

شبیه ساز بسیار زیبای غذا خوردن کرم خاکی

دستگاه گوارش کرم خاکی دارای آنزیم های پپسین ، تریپسین ، لیپاز ، سلولاز و آمیلاز است .

    شرح گردش خون کرم ربطی به مطلب این نوشته ندارد فقط باید گفت که 5 رگ اصلی ممتد در طول بدن و 5 جفت قلب در حلقه های 7 تا 11 این کرم دیده می شود .

    در این گونه معمولا روی حلقه های31 تا 37 بر آمدگی غده ای مشخصی به نام کمربند تناسلی Clitellum ( کلایتلوم)  دیده می شود .

کمربند تناسلی ماده سازنده پیله یا موکوس مخصوص را که محتوی تخم است ترشح می کند .

گزارش شده که خشکسالی باعث می شود که کرم خاکی کمربند تناسلیش را از دست بدهد که البته پس از مناسب شدن شرایط دوباره رشد خواهد کرد .

همچنین گویا کرمهای بسیار پیر هم کمربند تاسلی خود را از دست می دهند .

طول عمر کرم خاکی را از یک تا 8 سال برآورد کرده اند .

گفته می شود که بخشهایی از بدن کرم خاکی قدرت ترمیم داشته و در صورت تخریب شدن دوباره رشد می کنند .

شکار کرم خاکی 

    برای پرورش و تکثیر کرم خاکی ابتدا باید آن را جمع آوری یا شکار(صید) نمود .

یکی از راه های جمع آوری کرم خاکی ، گرفتن چند عدد کرم درشت و مولد از فروشگاه های فروش طعمه زنده برای ماهی گیری یا یکی از دوستان است .

    جمع آوری کرم خاکی از محیط طبیعی معمولا در شب های بهار موفق تر است .

این کرمها در شب از سوراخ های خود خارج می شوند و به گردش می پردازند .

 برای همین به آنها شب خز یا شب گرد می گویند .

با داشتن یک چراغ قوه و با رعایت سکوت می توان شب هنگام ، کرمها را در باغچه ، بر روی زمین یا در لایه های نزدیک به سطح جستجو کرد .

شانس این عمل به ویژه زمانی که در هنگام غروب به گیاهان باغ خود آب داده باشید دوچندان می شود .

یادتان باشد نور قوی و ارتعاش زیاد باعث فراری دادن کرمها می شود .

اگر چراغ قوه تان دارای نور قوی یا زننده ای است می توانید روی آن را با کاغذ های مات بپوشانید تا از تابش نورش بکاهید .

همچنین مشخص شده که کرم های خاکی نسبت به نور قرمز بی توجه هستند .

پس می توانید از فیلتر های نور قرمز استفاده کنید .

خوب ! اگر نمی خواهید شب های خود را با جستجوی کرم خاکی به هدر بدهید چاره ای جز صید این کرم ندارید .

یادتان باشد که فصل بهار بهترین فصل شکار کرم خاکی (و بسیاری از جانوران) است .

1- ساده ترین روش این است که بخشی از زمینی را که می دانیم دارای کرم خاکی است را آب ببندیم  . پس از کم و بیش 15 دقیقه کرم ها به سطح زمین می آیند .

این کار معمولا به هنگام غروب جواب بهتری می دهد چون به علت خنکی هوا کرمها در لایه های نزدیک سطح به سر می برند و با خیس شدن زمین ، سریع تر بیرون می آیند .

2 – در این روش زمینی که دارای کرم خاکی است را مرطوب می کنند و سپس یک پارچه متقال پهن می کنند و تفاله چایی روی پارچه می ریزند . کرمها پس از مدتی روی پارچه جمع می شوند .

3 – در این روش آب را با غلظت 55/0 % فرمالین مخلوط کرده و روی زمین می ریزیم .

بوی فرمالین سبب می شود که کرمها زودتر از زمین خارج شوند .

4 – در این روش زمین را مرطوب می کنیم سپس یک تکه چوب نسبتا کلفت (الوار) را در خاک نرم زمین فرو می کنیم و به آن ضربه می زنیم یا مثلا آن را اره می کنیم . در اثر این ارتعاشات ، کرمها از مخفی گاه خود خارج می شوند .

5 – در این روش که در اصل صید الکتریکی کرم خاکی است ، از یک میله فولادی به قطر 5 میلی متر و با دسته عایق استفاده می کنیم . این میله باید به برق با ولتاژ 220 و شدت جریان 3 – 5 آمپر وصل شود . سپس میله را در زمینی که مرطوب است فرو می کنیم . با اتصال جریان  ، کرم ها از خاک بیرون می آیند .

سالهاست که در دنیا دستگاه های برقی متنوعی برای صید کرم خاکی به بازار وارد شده اند که برخی از آنها با باطری – مثل باطری ماشین – کار می کنند (یک نمونه از آنها در ابتدای فیلم سینمایی گودزیلا نشان داده شده )  .