برداشت کرم خاکی 

    یک روش پیچیده برداشت کرم این است که خاک مو جود در جعبه ها را در یک ظرف فلزی بریزیم ، سپس از بالا به سطح خاک نور بتابانیم و حرارت بدهیم ( دما نباید بیش از 25 تا 29 درجه باشد زیرا تخم ها را از بین می برد) و از طرف دیگر زیر ظرف را سرد کنیم .

از آنجا که کرم ها از نور و گرمای زیاد فراری هستند به سمت ته ظرف آهنی می روند .

خاک رویی را بر می داریم و کرم ها را که در ته ظرف جمع شده اند را جدا می کنیم .

این کار را چند بار با خاک هر جعبه تکرار می کنیم تا مطمئن شویم که بیشتر کرمها را گرفته ایم .

    روش دوم این است که آستینها را بالا زده و از الک برای جدا کردن کرم از خاک استفاده کنیم . به همین سادگی .

نکته بسیار مهم در این قسمت این است که خاک اضافه را نباید دور ریخت زیرا پر از تخم و نوزاد کرم خاکی است و بهترین بستر برای شروع پرورش دوباره است !

فرآوری کرم خاکی

برای عمل آوری کرم های برداشت شده می توان چند پیشنهاد را مطرح نمود :

1 – یک راه این است که کرم ها را تمیز کرده و بشوییم و در لای پارچه تمیزی در دمای 3 تا 4 درجه (یخچال) نگهداری کنیم تا متابولیسم آنها پایین بیاید .

با این کار می توان کرمها را چند روزی تازه و زنده نگه داشت و به صورت درسته یا تکه شده به ماهیان خوراند .

2 – روش دیگر این است که کرمها را تکه کنیم و خشک کنیم . مثل گاماروس که در بازار است . (موجودات کوچک و میگو مانند که به رنگ قهوه ای روشن در پلاستیکهای کوچک به فروش می رسد ) .

3 – روش بعدی انجماد و خشک کردن کرمهاست . مانند همان کاری که با توبیفکس می کنند .

4 – این روش که محصول آن بسیار با ارزش است تولید آرد کرم خاکی نام دارد .

در این روش باید کرم ها را خشک و سپس آسیاب نمود .

5 – روش آخر ؛ غنی سازی کرم خاکی زنده با آنتی بیوتیکها و مواد مفید دیگر است که خودم روی طرح غنی سازی کرم خاکی با امگا 3 کار می کنم .

و ...

نکات این نوشته :

1 - اگر دانش آموخته (فارغ التحصیل) بیکار هستید و سرمایه ای دارید ، بروید چند رفیق یک رنگ به عنوان شریک پیدا کنید و یک شرکت ثبت بکنید و اسمش را بگذارید شرکت سهامی خاص "کرمیران "  که در اصل همان "کرم ایران" است و دست به تولید کرم زنده و آرد کرم و غذای آکوآریوم بزنید .

وقتی ثروتمند شدید یادی هم از من بکنید .

البته حق این کار شدیدا محفوظ است .

2 – اگر در پرورش همه اصول را رعایت کنید ولی به خاکتان شن یا سنگریزه اضافه نکنید ، شکست می خورید . فکر می کنید چرا ؟

واژگان کلیدی : پرورش کرم خاکی ، تکثیر و پرورش کرم خاکی ، فرآوری کرم خاکی ، عمل آوری کرم خاکی ، غنی سازی کرم خامی با اسیدهای چرب غیر اشباع ، غنی سازی کرم خاکی با آنتی بیوتیک ، غنی سازی کرم خاکی با امگا 3 ، غنی سازی کرم خاکی با اومگا 3 ، Earthworm culture   ، Earthworm enrichment with omega 3 ، enrichment of earthworm with antibiotic ، enrichment of earthworm ،                    Lumbricus terrestris   Enrichment of ، earthworm enrichment .

پرورش کرم خاکی 

    به طور کلی برای پرورش کرم خاکی نیاز به وسایل زیر است :

جعبه نگهداری کرم خاکی :

 این جعبه (کرم دانی) بستگی به اهداف پرورش دهنده دارد . از یک جعبه کفش تا مخازن بزرگ پلاستیکی (یا سیمانی ) برای نگهداری کرمها استفاده می شود .

معمولا از جعبه هایی با ابعاد 30*30*90 استفاده می شود .

بیشینه خاک درون این جعبه ها 15 تا 20 سانتی متر است زیرا در غیر این صورت کرمها از جعبه خارج می شوند .

جعبه باید دارای در پوش باشد تا هم مانع نفوذ نور شود و هم از کاهش رطوبت خاک جلو گیری کند .

 اگر از جعبه های پلاستیکی استفاده می کنید ، سوراخی برای خروج آب اضافی در مواقع لازم و همچنین سوراخی برای جریان هوا در آن ایجاد کنید .

جعبه های چوبی معمولا این مشکل را ندارند ولی بهتر است که قبل از خاک ریزی ، دیواره های آن را با پارافین یا موم در مقابل هدر رفتن رطوبت ، عایق کنید .

جعبه باید در جایی قرار بگیرد که رطوبت و دمای آن قابل کنترل باشد .

تا جایی که ممکن است باید از تابش مستقیم نور مهر به کرم دانی جلوگیری نمود .

نور شدید ، سرمای زیاد ، ضربه و ارتعاش ، کاهش رطوبت و .. از عواملی است که کرمها را وادار می کند که به عمق خاک بروند .

از لحاظ تراکم در هر متر مربع می توان حدود 100 عدد کرم خاکی را جا داد .

برخی منابع نیز عدد وزنی نیم تا یک کیلو گرم کرم خاکی در هر متر مربع را ذکر می کنند.

بستر پرورش کرم خاکی:

     معمولا بهترین گزینه برای یک تولید خانگی ، مخلوط خاک برگ و شن ریز است .

گاهی از مخلوط خاک و شن و برگ درختان اشاره می شود که تکرار همان جمله بالاست.

آنچه مسلم است مقدار رس در این بستر پرورشی یا Bed باید در کمترین مقدار ممکن باشد .

به بیان دیگر ؛ هرگز از رس استفاده نکنید !

خاک مورد استفاده باید نرم باشد تا کرم ها به آسانی بتوانند در آن رفت و آمد کنند و هوا نیز بتواند به سادگی به آن نفوذ کند .

برای تهیه چنین خاکی ، آن را الک می کنند .

یکی از نکات کلیدی در پرورش کرم خاکی ، مرطوب نگهداشتن خاک است .

 فراموش نکنید که اگر بیش از اندازه آب بکار ببرید ، کرم ها خفه می شوند .

می توانید از افشانه ها یا آب پاش ها برای مرطوب نگهداشتن خاک استفاده کنید .

رطوبت خاک باید حدود 25 تا 30 % باشد .

رطوبت بیش از 35% و کمتر از 13% باعث توقف تخم گذاری کرمها می شود .

p.H خاک هم در حد طبیعی و خنثی (6/5 تا 3/8 ) است .

بیشتر منابع اروپایی دمای مناسب پرورش کرم خاکی را 18 درجه سانتی گراد اعلام کرده اند اما اینجانب تا 26 درجه سانتی گراد هم بدون مشکل پرورش داده ام .

(در شهری که من زندگی می کنم ، دمای اتاق با کولر دو تکه هم در بهار و تابستان به 18 درجه نمی رسد .)

تغذیه کرم خاکی :

     گزارش شده که با خاک برگ و شن به تنهایی می توان برای چند ماه کرم ها را زنده نگه داشت . زیرا کرم ها مواد قابل استفاده خاک برگ را جذب می کنند .

کرم ها می توانند تقریبا از دور ریز آشپز خانه ای تمامی سبزیجات تغذیه کنند .

تکه های هندوانه ، تکه های پرتقال یا سایر مرکبات ، برگ های خارجی کلم یا کاهو ، تفاله چایی ، تکه های سیب زمینی پخته و سیب درختی ، چغندر ، هویج و لوبیا پخته و ... حتی پوسته تخم مرغ !

تمامی گیاهان و سبزیجات را می توان پس از حدود 35 دقیقه پختن به عنوان غذا به کرمها پیشکش نمود .

همچنین می توانید چند نوع گیاه و مواد مختلف را پخته و با هم مخلوط کنید و غذایی تر کیبی به کرمهای خاکی بدهید .

به عنوان سایر مواد غذایی می توان از انواع کودهای حیوانی (مثلا کود گاوی یا گوسفندی ) ، نان (بربری) خیس شده ، سویا ، آرد و مخمر  نیز سود جست .

یکی از بهترین غذا ها استفاده از غذای ماهی (پولکی یا پلت)  مرطوب شده است .

    نباید به کرمها زیاد غذا داد زیرا نخست اینکه غذای اضافی در خاک مانده و گند می کند و ضمن رشد قارچها ممکن است باعث ایجاد بوی بد هم بشود و اگر جعبه شما در باغچه باشد همین بو ممکن است باعث گرد آمدن بسیاری حیوانات بدجنس مثل زنبور ها و موش ها به آن دوروبر شود .

به خصوص از دادن گوشت به کرمهای خاکی باید پرهیز نمود زیرا هم مورد تغذیه کرم قرار نمی گیرد و هم بوی گند بیشتری تولید می کند .

دلیل دیگر که تربیتی است اینکه غذادادن زیاد باعث می شود کرم هایتان لوس بشوند .

 برای دادن غذا به کرمها شیار هایی در میان خاک جعبه ایجاد و غذا را به داخل آن شیار ها می ریزند .

اگر غذایتان پخته و مانند پوره شده است می توانید از وسایل مخصوصی که با آنها خامه را روی کیک می ریزند استفاده کنید .

 پس از این حتما باید روی غذا را با خاک پوشاند تا دیر تر فاسد شود .

کرم ها طی مدت 3 تا 4 روز دور غذا جمع می شوند و شروع به خوردن می کنند .

جفت گیری و تولید مثل کرم خاکی 

    کرم های خاکی جاندارانی Hermaphrodit (یعنی الهه دو شاخه) یا نرماده هستند .

یعنی هر جاندار در بدن خود هم گامت نر (اسپرم) تولید می کند و هم گامت ماده (تخمک) .

از طرف دیگر اسپرم های یک کرم خاکی ، نمی تواند تخمک های خودش را بارور کند و برای باروری به فرد دیگری از گونه خود نیاز دارد .

برای همین به کرمهای خاکی از لحاظ تولید مثلی ، هرم آفرودیت دیگر لقاح یا نر ماده دگر بارور گفته می شود .

در سطح بدن کرم خاکی سوراخ هایی به غیر از دهان و مخرج وجود دارد که برخی از آنها در تولید مثل نقش دارند .

- چهار سوراخ کوچک مربوط به جایگاه اسپرمی یا جام نطفه ای که به طور جانبی در شیارهای میان حلقه 9-10 و 10-11 واقع است .

- سوراخهای تخم بر یا اوویدوکت به صورت زوج در سطح شکمی در حلقه 14 .

- سوراخهای مجاری اسپرمی زوج با لبه های متورم در سطح شکمی حلقه 15 .

همچنین هر کرم خاکی 2 جفت بیضه (کوچک و بزرگ) و یک جفت تخمدان دارد .

کرمهای خاکی در قسمت بیشتر سال تولید مثل می کنند ولی حداکثر فعالیت تکثیری آنها در هوای گرم و مرطوب است .

جفت گیری معمولا در شب صورت گرفته و به 2 یا 3 ساعت وقت نیازمند است .

دو کرم خاکی از سوراخ خود خارج شده و سطح شکمی قدامیشان را نزدیک هم می آورند به طوری که امتداد قرار گیری سر در آنها در جهت مخالف هم قرار داشته باشد .

یعنی اگر سر یک کرم به سمت مشرق است ، سر کرمی که می خواهد با او جفت گیری کند به سمت مغرب خواهد بود .

سپس هر کرم لوله گلی به دور خودش تولید می کند که حلقه های 9 تا 36 را می پوشاند .

سپس هر کرم از طریق یک جفت شیار اسپرمی که از حلقه 15 تا کمربند تناسلی کشیده می شود به کرم دیگر اسپرم منتقل می کند .

بعد از این کرم ها از هم جدا می شوند .

بعدا هر کرم پیله های (cocoons) محتوی تخم تولید می کند .

اندازه پیله ها در کرم خاکی معمولی 7 تا 5 میلی متر است و هر کدام دارای چندین تخم است که گویا فقط یکی از آنها به ثمر می رسد .

پیله ها به شکل قطره اشک و به رنگ نارنجی یا قهوه ای هستند .

معمولا 3 هفته تا یک ماه طول می کشد تا تخم به کرم تبدیل شود و این مدت وابسته به دما و رطوبت است .

همچنین حدودا 2 ماه طول می کشد تا کرم ها بالغ شوند .

پس از این مدت زمان برداشت کرم ها رسیده است .

پیشگفتار

    کرم خاکی یکی از غذاهای زنده با پروتئین مناسب است که بسیاری از ماهیان آبزی دانی با دیدن آن خوشحال می شوند .

همچنین حتما شنیده اید که ماهیان ، صید قلابی می شوند که طعمه آن کرم باشد !

از این گذشته کرم خاکی یکی از قدیمی ترین غذاهای زنده مورد استفاده آبزیان است .

گزارشهایی وجود دارد که استفاده از کرم خاکی در غذای بسیاری از ماهیان در زمان تولید مثل ، باعث موفقیت تکثیر ماهی می شود .

سیستماتیک کرم خاکی 

    پیش از هر چیز باید بگویم که واژه کرم خاکی اصولا یک عنوان عمومی است .

به بیان دیگر به هر کرمی که در خاک زیست کند کرم خاکی می گویند .

اما کرم خاکی معمولی قرمز رنگی که در باغچه ها یافت می شود و احتمالن چند عکسی از آن را در کتاب های علوم دوره دبستان یا راهنمایی دیده اید ، دارای نام علمی    Lumbricus terrestris می باشد

کرم خاکی معمولی یا لومبریکوس ترس تریس ، در فایلوم یا شاخه Annelida (آنلیدا) یا کرمهای حلقوی جای دارد .

گفتنش خالی از لطف نیست که واژه Annelus در لاتین به معنی حلقه کوچک است .

کرم خاکی معمولی در زیر رده الیگوکتا یا کم تاران دسته بندی می شود .

کرم های این زیر رده در هر حلقه تعداد کمی تار دارند .                                                                      

رده بندی کرم خاکی را در جدول زیر می آورم :

نام عمومی کرم خاکی

    همان طور که همه شما می دانید نام عمومی کرم خاکی ، کرم خاکی است .

چرا ؟ چون در خاک به سر می برد . به همین سادگی .

 در انگلستان به آن Common Earthworm (کرم خاکی معمولی) و Earthworm  (کرم خاکی) می گویند .

در آمریکای شمالی و نیوزیلند آن را  Night crawlers (کرم شب خز ) می نامند .

در کانادا به آن dew-worm (کرم شبنم ؟ ) گفته می شود .

این کرم همچنین دارای نامهایی چون :  Rain worm   (کرم باران) ،  Night walkers (کرم شب گرد ) ، Angle worm  (کرم قلاب) ،  Fishing worm (کرم ماهی گیری) ، Garden worm (کرم باغچه) ، Ground worm (کرم زمین) ، Red worm (کرم قرمز) ، lob worm و ... می گویند .  

جهان و حیات

علم کیهانشناسی بر اساس تکامل جهان ، حد اقل در سومین سیاره منظومه شمسی حیات را کشف نموده است «حیات در منظومه شمسی). اولین دلیل وجود حیات بر روی زمین در سنگهای پر کامبرین (Pre Cambrian) در حدود 3x10⁹ سال پیش یافت شده است. ولی اندامهای سازمان یافته‌ای همچون ستاره دریایی در حدود 10⁶×650 سال پیش ظاهر شوند.

منشا شیمیایی حیات

اطلاعاتی که از طریق ستاره شناسی ، شیمی ، بیولوژی و زمین شناسی بدست آمده است، نشان می‌دهد که حیات در نتیجه یک تکامل شیمیایی آهسته ، شکل گرفته است. مولکولهای حیاتی پیچیده احتمالا در اوایل ، در فضای بین ستاره‌ای ساخته می‌شده‌اند. وجود مولکولهایی مانند استالدئید CH₃CHO در نقاطی از کهکشان ما که ستارگان و منظومه‌های سیاره‌ای در آن تشکیل می‌شوند، توسط ستاره‌شناسان رادیویی کشف شده است.

این مولکولها به سرد شدن سحابی در حال انقباض کمک کرده و به انتقال آنها به مرحله پیش ستاره‌ای و قرص سیاره‌ای سرعت می‌بخشد. سه نوع از این مولکولها : فرمالدئید H₂CO ، سیانید هیدروژن HCN و سیانو استیلن HC₃N برای ساخت اسیدهای آمینه اهمیت دارند. مولکولهای اسیدهای آمینه که در شهاب سنگ مورچیسون کشف شده‌اند، مولکولهای اولیه‌ای به نظر می‌رسند که در ابر بین ستاره‌ای مادری که منظومه شمسی از آن نشات گرفته است، تشکیل شده‌اند.

نظر دانشمندان چیست؟

دانشمندان حدس می‌زنند که مولکولهای حیاتی پیچیده ، در فاز پیش حیاتی تکامل زمین به وجود آمده‌اند. تجربیات آزمایشگاهی ناشی شده از شرایط ابتدایی زمین ، کمک بزرگی به مطالعه منشا شیمیایی حیات کرده‌اند. در این مطالعات انرژی از طریق منابع گوناگون به مخلوطی از گاز که مانند جو اولیه بود، وارد شد، از جمله تابش UV که مشابه تابش خورشیدی است، تخلیه‌های الکتریکی 60 ولتی که مشابه رعد و برق آسمان است، حرارت پرتوی کیهانی که مشابه آتشفشانها است و پرتوزایی مواد ، که همه آنها به نتایج یکسانی رسیدند.

نتیجه حاصل از آزمایشات اخیر این است که کلیه مولکولهای حیاتی که برای حیات ضروری هستند، می‌‌توانستند در جو اولیه زمین تولید شده باشند.
تجمع مولکولهای حیاتی ، تشکیل مولکولها ، تکامل اندامهای چند سلولی تا انسان به توسط شیمی حیاتی ، زیست شناسی ، دیرین شناسی) و انسان شناسی توضیح داده شده است. از اینرو حیات به عنوان طبیعی در تکامل جهان ، درک می‌شود. در چنین حالتی حیات یک پدیده دوره‌ای جهان محسوب می‌شود.

کثرت جهان‌های قابل سکون

وجود حیات در منظومه‌های سیاره بدون خورشیدی ، ممکن و محتمل است. این تمام اطلاعاتی است که در حال حاضر ، در غیاب یک دلیل مشاهده‌ای ، می‌توان اظهار کرد. امروزه توجه و تامل بیشتر در مورد اشکال حیات در هر جای دیگر جهان ، درجه تکامل آن ، مجتمع‌های کهکشانی و ارتباط با آنها از طریق فضای بین ستاره‌ای ، یا حتی دیدار آنها از منظومه شمسی ، چیزی بیش از یک تخیل محض نیست.